Porozumienie rodzicielskie, zawierane przy rozwodzie

Porozumienie rodzicielskie, zawierane przy rozwodzie, stanowi istotny instrument umożliwiający rodzicom samodzielne uregulowanie kluczowych kwestii dotyczących opieki nad ich małoletnim dzieckiem.

Zgodnie z art.58 §1 KRiO:

„W wyroku orzekającym rozwód sąd rozstrzyga o władzy rodzicielskiej nad wspólnym małoletnim dzieckiem obojga małżonków i kontaktach rodziców z dzieckiem oraz orzeka, w jakiej wysokości każdy z małżonków jest obowiązany do ponoszenia kosztów utrzymania i wychowania dziecka. Sąd uwzględnia pisemne porozumienie małżonków o sposobie wykonywania władzy rodzicielskiej i utrzymywaniu kontaktów z dzieckiem po rozwodzie, jeżeli jest ono zgodne z dobrem dziecka. […].”

Dzięki temu, rodzice mogą określić m.in. miejsce zamieszkania dziecka, zasady sprawowania nad nim opieki oraz ustalić warunki kontaktów z rodzicem, który na co dzień nie sprawuje bezpośredniej opieki.

Zawarcie porozumienia rodzicielskiego odciąża sąd od konieczności ingerencji w te kwestie, dając rodzicom możliwość samodzielnego i świadomego kształtowania warunków, w jakich wychowywane będzie ich dziecko.

Porozumienie rodzicielskie przed wszczęciem postepowania sądowego

Co istotne, rodzice mają możliwość zawarcia porozumienia rodzicielskiego jeszcze przed wszczęciem postępowania sądowego.

Niemniej jednak, nie jest to ostateczny moment na podjęcie takich ustaleń. Porozumienie może zostać zawarte także w trakcie trwania postępowania rozwodowego.

W razie trudności w osiągnięciu porozumienia, niezależnie od etapu postępowania lub braku postępowania sądowego, strony mogą skorzystać z pomocy mediatora, który pomoże wypracować warunki satysfakcjonujące obie strony.

Porozumienie rodzicielskie - zalety

Bez wątpienia największą zaletą porozumienia rodzicielskiego jest jego elastyczność, pozwalająca rodzicom na swobodne uregulowanie niemal każdego aspektu dotyczącego życia ich małoletniego dziecka.

Porozumienie to daje możliwość określenia nie tylko kluczowych kwestii związanych z opieką nad dzieckiem, ale także warunków wzajemnej współpracy rodziców w zakresie wychowania.

Niemniej jednak, najistotniejsze zagadnienia, które powinny zostać precyzyjnie uregulowane w treści porozumienia, to przede wszystkim:

• władza rodzicielska,
• wysokość oraz sposób płatności alimentów,
• miejsce zamieszkania dziecka
• zasady kontaktów z dzieckiem

Zgodnie z art. 58 §1 KRiO, porozumienie rodzicielskie musi być zawarte w formie pisemnej.

Kluczowym aspektem porozumienia rodzicielskiego jest jego szczegółowość. Im bardziej precyzyjne są postanowienia, tym mniejsze ryzyko przyszłych nieporozumień i konfliktów. W zależności od kwestii, jakie strony pragną uregulować, porozumienie powinno zawierać konkretne zapisy dotyczące m.in. wysokości alimentów oraz osoby zobowiązanej do ich płacenia, częstotliwości i formy kontaktów z dzieckiem, a także miejsca, w którym te kontakty będą się odbywać.

Porozumienie rodzicielskie a wyrok sądu

Pomimo licznych zalet, jakie niesie ze sobą zawarcie porozumienia rodzicielskiego, należy podkreślić, że nie zostaje ono automatycznie włączone do wyroku sądu.

Temat ten poruszył Sąd Apelacyjny w Warszawie:

„W treści wyroku musi być zamieszczone określenie powierzenia władzy rodzicielskiej, sposobu jej wykonywania oraz kontaktów z dzieckiem, niedopuszczalne jest natomiast odwołanie się do treści porozumienia jako swoistego załącznika. Nawet w razie uznania porozumienia za miarodajnie określające sposób wykonywania władzy rodzicielskiej i kontakty z dzieckiem, sąd powinien przenieść jego treść do sentencji wyroku.”

(Wyrok SA w Warszawie z 15.09.2020 r., V ACa 776/18, LEX nr 3102213.) W związku z tym, aby umożliwić egzekwowanie postanowień zawartych w porozumieniu drogą sądową lub w postępowaniu egzekucyjnym, istotne jest, aby treść porozumienia została uwzględniona w wyroku rozwodowym.

W praktyce, porozumienie rodzicielskie może stanowić kluczowy element postępowania rozwodowego, przyczyniając się do szybszego i bardziej pokojowego zakończenia sporu między rodzicami, z korzyścią dla małoletniego.